Zonder vertrouwen komt de maatschappij niet tot bloei. Dat was altijd al zo. Anno nu bestaat de maatschappij uit mensen die steeds vaker fysieke ontmoetingen en digitale interactie combineren. Interacties tussen burgers onderling, met de overheid en met bedrijven. In het “echte leven” en op internet wil je ervan uit kunnen gaan dat iemand is wie hij zegt te zijn. Dat bepaalt wat je over jezelf deelt en wat je van die ander verwacht. Hoe we dit in de digitaliserende wereld moeten aanpakken is complex en staat gelukkig hoog op de agenda. Want de manier waarop je je nu digitaal identificeert is nog niet ideaal.
Hoog op de agenda dus. Bijvoorbeeld bij het World Economic Forum, dat begin dit jaar een whitepaper publiceerde onder de titel ‘Reimagining Digital Identity: A Strategic Imperative’. Het WEC definieert identificeren als volgt: “het verifiëren van een identiteit - bewijzen dat mensen of organisaties zijn wie ze zeggen te zijn”. De economen begrijpen dat identiteit een holistisch begrip is. Alles wat je vindt en doet speelt erin mee. “Een combinatie van attributen, overtuigingen, persoonlijke geschiedenis en gedrag” maken samen de identiteit van een individu of organisatie.
Het rapport geeft vijf pijlers waarop digitale identiteit opnieuw uitgevonden moet worden, om met vertrouwen digitaal actief te kunnen zijn:
- Van steeds opnieuw en net anders identificeren,
naar een ecosysteem met een eenduidige manier van identificatie. - Van bedrijven die jouw digitale identiteit (of delen daarvan) bezitten,
naar gebruikers die hun eigen digitale identiteit bouwen en beheren. - Van angst voor misbruik bij digitale transacties,
naar vertrouwen in digitale transacties door een vertrouwde digitale identiteit. - Van beperkte mogelijkheden om waardevolle diensten te ontwikkelen op basis van persoonlijke gegevens,
naar nieuwe business modellen rond goed beschermde data. - Van impliciete toestemming en onduidelijkheid over het gebruik van data,
naar gebruikers die hun data met vertrouwen kunnen delen en begrijpen waarvoor.
Ik kan me helemaal vinden in deze pijlers. Ze doen me denken aan de nieuwe beweging van de uitvinder van het wereldwijde web: Tim Berners-Lee. Hij vindt dat het web in de loop van de jaren is ingezet op manieren die tegenstrijdig zijn aan de grondgedachte van openheid en vertrouwen. Berners-Lee werkt daarom sinds een paar jaar aan een decentraal internet. Met als belangrijkste doelen:
- Het creëren van een eerlijk speelveld met minder monopolies door het scheiden van diensten en data.
- Ruimte om een businessmodel te bouwen rond beschermen van data in plaats van misbruik ervan.
- Het incorporeren van wederzijds vertrouwen in het systeem zelf, ingebakken in de infrastructuur.
Goed om te zien dat er aan technische oplossingsrichtingen gebouwd wordt vanuit de visie dat technologie echt ondersteunend moet zijn aan de mens. Vooralsnog gebeurt dat denk- en bouwwerk in laboratoria. En lopen die academische exercities vooruit op het sentiment in politiek en maatschappij. Toch is het voor veel organisaties nu van belang om te gaan experimenteren en realiseren. Om zo een concurrentievoordeel te ontwikkelen en een maatschappelijke bijdrage te leveren.
[Tekst gaat verder onder de afbeelding.]
Verschillende landen zijn nu bezig digitaal identificeren opnieuw uit te vinden. In Groot-Brittannië bijvoorbeeld is er veel te doen rond Verify: de nieuwe vorm van digitale identificatie. Hoewel de geformuleerde principes niet controversieel zijn, is de uitwerking dat wel. Want er dreigt een centrale database te ontstaan met heel veel gevoelige informatie van burgers, met alle veiligheidsrisico’s van dien. Een decentrale oplossing is ofwel niet voorzien ofwel toe aan een herwaardering. Achtergronden in dit Engelstalige artikel.
In ons eigen land loopt het debat rond de Wet Digitale Overheid, de vernieuwing van het huidige digitale identificatiesysteem DigiD. Ook bij ons zijn er zorgen over het ontstaan van een centrale plek waar heel veel sensitieve data van Nederlanders bij elkaar komt. Partijen als De Waag, dat de sociale en culturele impact van nieuwe technologieën onderzoekt, mengen zich in het debat. Zij vinden dat een digitale identiteit het vertrouwen van Nederlandse burgers in de digitale wereld moet versterken, door:
- Vrij te zijn van commerciële belangen.
- Techniek controleerbaar te maken.
- Zo min mogelijk gegevens centraal te verwerken.
Ik heb de indruk dat De Waag gehoord wordt in de Tweede Kamer. En gelukkig is het niet alleen een papieren discussie. IRMA heeft bijvoorbeeld de wind in de zeilen. Deze partij bouwt een ingrediënt van de technische oplossingsrichting voor de gebruiker aan het stuur bij het veilig en vertrouwd delen van data.
Ik werk met plezier en overtuiging aan digitale innovatie met maatschappelijke impact. Ik geloof dat zorgvuldig ontworpen en toegepaste technologie de kwaliteit van leven van mensen kan verbeteren: fysiek en digitaal. Ik zie ook dat er (missie)werk nodig is om de digitale wereld vertrouwenwekkend te maken. Dat pak ik graag aan.